Endokrin Hipertansiyon

          Endokrin hipertansiyon denilince hormon fazlalığı veya azlığına bağlı olarak görülen kan basıncı yükseklikleri akla gelir. Tüm hipertansif hastaların % 1'inden azında endokrin hipertansiyon olduğu saptanmıştır. Feokromasitoma, primer hiperaldosteronizm, Cushing sendromu, hipertiroidi, hipotiroidi, akromegali, diyabetes mellitus, hiperparatiroidi, konjenital adrenal hiperplazi hipertansiyona sebep olabilen endokrin sebeplerdir. Endokrin hipertansiyon hipertansif hastalarda ancak % 1 kadarını oluşturmakla birlikte aşağıda yazılı sebepler nedeni ile tüm hipertansif hastalarda endokrin hipertansiyon olasılığı akla getirilmeli gerek görülen hastalarda ileri tetkikler yapılarak endokrin hipertansiyon yapan hastalık araştırılmalıdır. Endokrin hipertansiyon sıklıkla antihipertansif ilaçlarla kan basıncı kontrolü sağlamak güçtür. Endokrin hipertansif hastalarının kardiyovasküler komplikasyonları esansiyel hipertansif hastalara göre daha erken görülür ve daha şiddetlidir. Endokrin hipertansiyon esansiyel hipertansif hastalara göre daha genç yaşlarda görülür mortalite ve morbiditeyi belirgin artırır. Endokrin hipertansiyon saptanan hastaların spesifik tedavisi yapıldığında kan basıncı kontrolü çok belirgin sağlanır, antihipertansif ilaç gereksinimi büyük oranda ortadan kalkar. 

            Hipertansiyon ileri yaşlarda çok sık rastlanan bir klinik durumdur ve çok küçük bir kısmını endokrin hipertansiyon oluşturmaktadır ve endokrin hipertansiyon yapan hastalıkların çoğunun tanısını koymak çok kolay değildir.  Bu nedenle tüm hipertansif hastalarda endokrin hipertansiyona yönelik tetkikler yapılması gerekmez. Klinik şüphe yüksek kişilerde bu tetkikler yapılmalıdır. Bu nedenle endokrin hipertansiyon olasılığı yönünden hastanın sorgulanması ve fizik muayenesinin ayrıntılı yapılması gerekir.

            Anamnez özellikleri olarak genç yaşta başlayan hipertansiyon endokrin hipertansiyon olasılığını artırır. Ayrıca ataklar halinde gelen kan basıncı yükseklikleri, 2-3 antihipertansif kullanılmasına rağmen kan basıncının kontrolünün sağlanamaması endokrin hipertansiyon araştırılması gerektiren durumlardır. Klinik belirti olarak feokromasitoma, Cushing, hiperaldosteronizm,hipertiroidi, hipotiroidi belirtileri olanlarda uygun testler yapılmalıdır. 

            Feokromasitoma araştırılacak hastalar klinik değerlendirme sonucunda karar verilir. Cushing sendromu olasılığı da klinik bulgulara göre karar verilmelidir. Hipertansiyon saptanmış bir hastada hiçbir klinik bulgusu olmasa bile potasyum ölçümü yapılmalı hipopotasemi saptanan hastalarda primer hiperaldosteronizm araştırılmalıdır. Hipotiroid veya hipertiroidi olasılığına karşılık her hipertansif hastada serum TSH ölçümü yapılmalıdır.