Prof. Dr. Erdinç ERTÜRK
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı
Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi
Bağlarbaşı Mah. 1. Sedir Sok.
Medi-Loft Doktor Ofisleri No:15/12
Osmangazi 16160 BURSA
Tel: (224) 246 0099
WA:(531) 78 66 888
e-posta: drerdincerturk@gmail.com
Tanı kriterleri
Diyabetes mellitus tanı kriteri olarak kan şekeri yüksekliğinin hangi seviyesinden sonra diyabetik retinopati görülmeye başlaması olarak alınmaktadır. Bunun için çok geniş sağlıklı toplum taramları yapılmış ve glisemi düzeyi hangi değerden sonra kişilerde retinopati görülem olasılığı anlamlı olarak arttığı saptanırsa o değer diyabetes mellitus tanı krieri olarak kabul edilmektedir. Yapılan geniş kapsamlı çalışmalara bağlı olarak yıllar içerisinde diyabetes mellitus tanı kriterlerinde bazı değişklikler olmuştur. Dünya sağlık örgütü ve tüm rehberler 1997 yılından beri kabul edilen glisemi düzeyleri kriterlerine göre diyabetes mellitus tanısı konulmaktadır. Açlık plazma glukozu, rastgele plazma glukozu ve 75 gram standart oral glukoz tolerans testi (OGTT) ikinci saat plazma glukozu diyabetes mellitus tanı krieri için Glisemi düzeyi olarak kullanılabilmektedir. 2004 yılında hemoglobin A1c düzeyi de diyabetes mellitus tanısı için kullanılabilecek kriter olarak kabul edilmiştir.
Sonuç olarak günümüzde diyabetes mellitus tanısı için tüm rehberler tarafından kabul edilen 4 parametre mevcuttur (Tablo 1). Diyabetes mellitus tanısı için kriterlerden bir tanesinin pozitif saptanması yeterlidir. Diğer kriter ile doğrulanması gerekli değildir. Hangi kişide hangi krier kullanılmasının daha uygun olduğu aşağıda ayrıntıları ile anlatılmıştır. Diyabetes mellitus tanısı için plazma glukozu olarak venöz kan alınmalı, fazla vakit geçirmeden serumu ayırılmalı, ölçüm pratik şeker ölçüm cihazları ile değil laboratuarda yapılmalıdır.
Tablo: Diyabetes mellitus tanı kriterleri
Parametre DM tanısı için kriter
Açlık plazma glukozu ≥ 126 mg/dL (≥ 7.0 mmol/L)
Rastgele Plazma glukozu ≥ 200 mg/dL (≥ 11.1 mmol/L)
OGTT 2. saat plazma glukozu ≥ 200 mg/dL (≥ 11.1 mmol/L)
Hemoglobin A1c ≥ % 6.5 mg/dL (≥ 47 mmol/mmol)