top of page
  • "Prolaktinoma Sorularına Yanıtlar" hastaların ve hekimlerin sorularını yanıtlamayı amaçlayarak ayrıntıları ile yazdığım kitaptır.
  • Aşağıda liste halinde kitap içindeki bölüm başlıklarını ve her bölümde yanıtlanan soruları görüyorsunuz.
  • Kitabın 1-8 bölümleri hekimlere yönelik yazılmış bölümlerdir. 
  • Kitabın 9. bölümü ise prolaktinoma hastalarını bilgilendirmek üzere yazılmış bölümdür.
kitap resmi.jpg

1  Serum prolaktin seviyesi yükseklikleri

​

1.1 Prolaktin fizyolojisi

​

1.1.1 Prolaktin hormonunun yapısal özellikleri nelerdir?

1.1.2 Prolaktinin hormonunun etkileri nelerdir?

1.1.3 Prolaktin hormonu eksikliğinde hangi belirtiler görülür?

1.1.4 Prolaktin hormonu fazlalığında hangi belirtiler görülür?

1.1.5 Prolaktin hormonunun salgılanma ritmi nasıldır?

1.1.6 Prolaktin salgılanmasını düzenleyen fizyolojik mekanizmalar nelerdir?

1.1.7 Hamilelik döneminde serum prolaktin seviyesi nasıldır?

1.1.8 Lohusalık döneminde serum prolaktin seviyesi nasıldır?

1.1.9 Menapozda serum prolaktin seviyesinde değişiklik beklenir mi?

​

1.2 Serum prolaktin ölçümü yapılması gerekli durumlar

​

1.2.1 Serum prolaktin ölçümü kimlerde yapılmalıdır?

1.2.2 Bir hastada hangi belirtiler varlığında hiperprolaktinemi akla getirilmelidir?

1.2.3 Galaktore varlığında serum prolaktin ölçümü normal saptanabilir mi?

1.2.4 İnfertil bir çiftin değerlendirilmesinde serum prolaktin ölçümü ne zaman yapılmalıdır?

1.2.5 Prolaktinomalı hastalarda sadece hiperprolaktinemiye bağlı belirtiler mi görülür?

1.2.6 Hangi tipte başağrısı pitüiter adenom olasılığını akla getirmelidir?

1.2.7 Görme azalması ile başvuran hastada hangi durumda prolaktinoma akla getirilmelidir?

1.2.8 Prolaktinoma olasılığını akla getiren hipopitüitarizm belirtileri nelerdir?

1.2.9 Optik sinir dışında kranial sinir tutulumu olan bir hastada prolaktinoma olasılığı var mıdır?

1.2.10 Pitüiter insidanteloma saptanan bir hastada serum prolaktin ölçümü yapılmalı mıdır?

1.2.11 Hiperprolaktinemi yapan ilaç kullanımı durumunda serum prolaktin kontrolü yapmak gerekir mi?

​

1.3 Serum prolaktin ölçümü sırasında dikkat edilmesi gerekenler

​

1.3.1 Serum prolaktin ölçümü hangi yöntemle yapılmaktadır?

1.3.2 Prolaktin ölçümü için kan örneği hangi koşulda alınmalıdır?

1.3.3 Kan alma stresine bağlı olduğu düşünülen hiperprolaktinemi durumunda ne yapılabilir?

1.3.4 Prolaktinin serum seviyesi ne kadar olmalıdır?

1.3.5 Prolaktin ölçümü ile birlikte her zaman istenmesi gereken bir tetkik var mıdır?

​

1.4 Hiperprolaktinemi nedenleri

​

1.4.1 Hiperprolaktinemi nedenleri nelerdir?

1.4.2 Hiperprolaktinemi yapan fizyolojik durumlar nelerdir?

1.4.3 Hiperprolaktinemi yapan farmakolojik nedenler nelerdir?

1.4.4 Antidepresan ilaçlar hiperprolaktinemi yapar mı?

1.4.5 Doğum kontrol haplarına bağlı hiperprolaktinemi görülebilir mi?

1.4.6 Erkekten kadına transseksüel kişilerde uzun süreli östrojen kullanımına bağlı hiperprolaktinemi görülebilir mi? 

1.4.7 Hiperprolaktinemi yapan patolojik nedenler nelerdir?

1.4.8 Prolaktinoma dışındaki hipotalamik veya pitüiter hastalıklar hangi mekanizma ile hiperprolaktinemi oluşturmaktadır?

1.4.9 Hangi sistemik hastalıklarda hiperprolaktinemi görülebilir?

1.4.10 Boş sella (empty sella) durumunda serum prolaktin seviyesinde artış beklenir mi?

1.4.11 İdyopatik hiperprolaktinemi diye bir tanımlama var mıdır?

​

1.5 Prolaktinoma dışı patolojilere bağlı hiperprolaktinemiler

​

1.5.1 Prolaktinoma dışı hiperprolaktinemi durumlarında hiperprolaktinemiye bağlı belirtiler görülür mü?

1.5.2 Parasellar bir kitle saptanan hiperprolaktinemili bir kişide prolaktinoma ve diğer parasellar patolojiler nasıl ayırdedilir?

1.5.3 Hipotalamo/hipofizer hastalıklara ikincil hiperprolaktinemi durumlarında prolaktin yüksekliğine yönelik ne yapmalıdır?

1.5.4 Primer hipotiroidili hastalarda görülen hiperprolakinemi tedavi edilmeli midir?

1.5.5 Renal yetmezlikte görülen hiperprolaktinemi nasıl sorunlar oluşturur?

1.5.6 Hepatik yetmezlikli hastalarda hiperprolaktinemi tedavi edilmeli midir?

1.5.7 Polikistik over sendromunda hiperprolaktinemi görülür mü?

1.5.8 Hiperprolaktinemili bir hasta sistemik hastalık yönünden tetkik edilmeli midir?

1.5.9 Antipsikotikler dışında farmakolojik hiperprolaktinemi durumlarında ne yapmalıdır?

​

1.6 Antipsikotik (nöroleptik) ilaçlara bağlı hiperprolaktinemiler

​

1.6.1 Bir hastada  saptanan hiperprolaktineminin kullanılan antipsikotik ilaca bağlı olduğuna nasıl karar verilir?

1.6.2 Antipsikotiklere bağlı serum prolaktin seviyesinde artış özellikleri nelerdir?         

1.6.3 Antipsikotiklere bağlı hiperprolaktineminin olumsuz etkileri var mıdır?

1.6.4 Antipsikotik tedavi alan kişilerde serum prolaktin monitörizasyonu yapılması gerekir mi?

1.6.5 Antipsikotiklere bağlı hiperprolaktinemi durumunda dopamin agonisti tedavisi önerilebilir mi?

1.6.6 Antipsikotiklere bağlı hiperprolaktinemi ile karşılaşıldığında ne yapılmalıdır?

​

2 Prolaktinoma ön tanılı hastaya yaklaşım

​

2.1 Hiperprolaktinemi saptanan hastada etyolojiye yönelik yapılması gerekenler

​

2.1.1 Hiperprolaktinemi saptanan bir hastanın anamnezinde nelere dikkat edilmelidir?

2.1.2 Hiperprolaktinemili bir hastada hangi anamnez özellikleri prolaktinoma olma olasılığını artırır?

2.1.3 Hiperprolaktinemili bir hastada sistemik hastalık etyolojisi yönünden hangi özellikler sorgulanmalıdır?

2.1.4 Hiperprolaktinemi saptanan bir hastanın ayırıcı tanısı için fizik muayenesinde nelere dikkat edilmelidir?

2.1.5 Hiperprolaktinemi saptanan bir hastada prolaktinoma olasılığını artıracak fizik muayene özellikleri nelerdir?

2.1.6 Hiperprolaktinemi saptanan her hastada öncelikli olarak yapılması gereken tetkikler nelerdir?

2.1.7 Primer hipotiroidideki hiperprolaktinemi nasıl problemler oluşturabilir?

2.1.8 Hipotalamus/pitüiter sapa bağlı hiperprolaktinemi durumları klinik olarak prolaktinomadan nasıl ayırdedilir?

2.1.9 Kronik renal yetmezlikli bir hastada serum prolaktin seviyesi değişikliği görülür mü?

​

2.2 Prolaktinoma tanısı

​

2.2.1 Prolaktinoma tanısı hangi kıstaslar varlığında konur?

2.2.2 Serum prolaktin seviyesinin hafif artışı her zaman patolojik olarak mı değerlendirilmelidir?

2.2.3 Prolaktinoma tanısını koymak için yeterli kabul edilen yüksek serum prolaktin seviyesi var mıdır?

2.2.4 Prolaktinoma tanısı için uygulanan dinamik endokrinolojik test var mıdır?

2.2.5 Hiperprolaktineminin ayırıcı tanısı dopamin agonisti tedavisine verdiği yanıta göre yapılabilir mi?

2.2.6 Prolaktinomalı bazı hastalarda adenomun farklılaşmamasına bağlı olarak serum prolaktin seviyesi beklenmedik şekilde düşük bulunabilir mi?

2.2.7 Hiperprolaktinemik bir hastada sella görüntüleme ne zaman yapılmalıdır?

2.2.8 Laboratuar yöntemleri ile konulan prolaktinoma tanısı kesin tanı mıdır?

2.2.9 Prolaktinoma tanısı konularak izleme alınan bir hastada ne zaman yanlış tanı olasılığı akla gelmelidir?

​

2.3 Makroprolaktinemi

​

2.3.1 Makroprolaktin ve makroprolaktinemi ne anlama gelmektedir?

2.3.2 Rutin kullanılan ölçüm metodları ile yapılan serum prolaktin ölçümlerinde makroprolaktin de ölçülmekte midir?

2.3.3 Hiperprolaktinemili kişilerde hangi oranda makroprolaktinemi görülür?

2.3.4 Makroprolaktinemi durumunda klinik nasıldır?

2.3.5 Hiperprolaktinemi durumunda makroprolaktinemi nasıl ayırdedilir?

2.3.6 Makroprolaktinemi klinikte hangi sorunlara yol açar?

2.3.7 Makroprolaktin ölçümü ne zaman yapılmalıdır?

2.3.8 Makroprolaktinemi saptanan kişilere ne yapılmalıdır?

​

2.4 Prolaktinoma tanısında karmaşık durumlar

​

2.4.1 Hiperprolaktinemi nedeni ile sellar görüntüleme yapılan bir hastada ne gibi tanısal sorunlar vardır?

2.4.2 Hiperprolaktinemili bir hastada saptanan hipofiz adenomunun prolaktin salgılayan adenom olduğuna nasıl karar verilir?

2.4.3 Hafif prolaktinemli bir hastada sella MR görüntülemede hipofiz adenomu görülmez ise prolaktinoma tanısı konabilir mi?

2.4.4 Makroadenom olmasına rağmen serum prolaktin seviyesinin beklenen yükseklikte olmaması durumunda ne akla getirilmelidir?

2.4.5 Kanca etkisi (hook effect) ne demektir?

2.4.6 Kanca etkisi hastanın tanı ve izleminde hangi sorunlara yol açar?

2.4.7 Kanca etkisi olasılığı hangi durumda akla gelmelidir ve ne yapmalıdır?

​

2.5 Prolaktinoma tanısında görüntüleme yöntemleri

​

2.5.1 Prolaktinoma düşünülen hastada tercih edilen görüntüleme yöntemi hangisidir?

2.5.2 Sellanın MR ile görüntülemesinde hangi teknik özellikler olmalıdır?

2.5.3 MR ile sellanın normal görüntüsü nasıldır?

2.5.4 Prolaktin salgılayan hipofiz adenomunun tipik MR görünümü nasıldır?

2.5.5 Saptanan pitüiter adenomun fonksiyonu hakkında fikir verebilecek MR özellikleri var mıdır?

2.5.6 Mikroadenomlar ile makroadenomların MR görüntüleri farklı mıdır?

2.5.7 Pitüiter adenom görüntülemesi için BT tercih edilebilir mi?

​

2.6 Sella MR’da saptanan kitlenin ayırıcı tanısı

​

2.6.1 Görüntüleme ile saptanan kitlede prolaktinoma tanısı konmadan önce nelere dikkat edilmelidir?

2.6.2 Pitüiter insidenteloma ile prolaktinoma nasıl karışabilir?

2.6.3 Prolaktinoma dışı pitüiter adenomlar prolaktinoma tanısında nasıl bir tanısal karmaşa yaratabilir?

2.6.4 Pitüiter hiperplazi ile prolaktinoma hangi durumlarda karışabilir?

2.6.5 Hipofiz adenomu dışı parasellar patolojiler ne sıklıkta görülür?

2.6.6 Sella MR da parasellar bir kitlenin pitüiter adenom olmayabileceğini düşündüren ipuçları var mıdır?

2.6.7 Rathke kisti ile prolaktinoma karıştırılabilir mi?

2.6.8 Kraniofarengeomanın görüntüleme özellikleri nelerdir?

2.6.9 Pitüiter adenom dışı parasellar neoplazilerin MR özellikleri var mıdır?

2.6.10 Parasellar bölgedeki metastatik lezyonların MR  özellikleri nelerdir?

2.6.11 Lenfositik hipofizit ile prolaktinoma ayırıcı tanısı nasıl yapılmalıdır?

2.6.12 Sella MR görüntülemede boş sella saptanması prolaktinoma tanısını ekarte ettirir mi?

​

2.7 Prolaktinoma tanısı konulan hastanın değerlendirilmesi

​

2.7.1 Prolaktinoma tanısı konulduktan sonra hastada hangi tetkikler yapılmalıdır?

2.7.2 Makroadenomlu bir hastada hipopitüitarizm nasıl değerlendirilmelidir?

2.7.3 Prolaktinoma tanısı konulan her hastada görme alanı değerlendirmesi yapılmalı mıdır?

2.7.4 Prolaktinomalı her hastada kemik mineral yoğunluğu değerlendirmesi yapılmalı mıdır?

2.7.5 Prolaktinoma tanısı konulan bir hastanın tanı semptomatolojisi dışında nelere dikkat edilmelidir?

​

3 Prolaktinomada klinik problem ve tedaviden beklenenler

​

3.1 Prolaktinoma  epidemiyolojisi

​

3.1.1 Prolaktinoma toplumda ne sıklıkta görülmektedir?

3.1.2 Prolaktinoma hangi yaş ve cinsiyette daha sık görülür?

3.1.3 Makroadenom ve mikroadenom görülme oranları ne kadardır?

3.1.4 Erkeklerdeki adenom boyutu farklılığının nedeni nedir?

3.1.5 Östrojen kullanımı ile prolaktinoma arasında ilişki var mıdır?

3.1.6 Semptom varlığına göre prolaktinoma görülme olasılığı belirlenmiş midir?

​

3.2 Prolaktinomanın hormonal sonuçları

​

3.2.1 Prolaktinomada olumsuz etkilere sebep olan mekanizmalar nelerdir?

3.2.2 Kadınlarda serum prolaktin yükselmesine bağlı belirtiler nelerdir?

3.2.3 Erkeklerde serum prolaktin yüksekliğine bağlı belirtiler nelerdir?

3.2.4 Prolaktinomalı hastalarda galaktore özellikleri nelerdir?

3.2.5 Prolaktinomalı hastalarda kemik mineral kaybı nedeni nedir?

3.2.6 Prolaktinomaya bağlı görülen kemik mineral yoğunluğu kaybında tedavi ile iyileşme sağlanabilir mi?

3.2.7 Serum prolaktin seviyesi normal seviyeye indirilen prolaktinomalı hastalarda gonadal fonksiyonlar üzerindeki olumsuz etkiler tamamen ortadan kalkar mı?

​

3.3 Pitüiter adenom kitlesinin olumsuz etkileri

​

3.3.1 Pitüiter bezin yakın komşuluğunda bulunan yapılar nelerdir?

3.3.2 Prolaktin salgılayan adenomlar hangi yöne doğru büyümeye eğilim gösterirler?

3.3.3 Adenomun büyümesinden pitüiter bezin diğer fonksiyonları etkilenebilir mi?

3.3.4 Prolaktinomada görülebilen hipopitüitarizmde hangi hormon eksiklikleri görülür?

3.3.5 Optik kiazma adenom basısı altında kaldığında hangi belirtiler görülür?

3.3.6 Durametere bası belirti verir mi?

3.3.7 Adenomun çevre dokulara basısına bağlı gelişen nadir belirtiler nelerdir?

3.3.8 Pitüiter adenomlar kitle etkisi ile acil bir risk oluşturur mu?

​

3.4 Çocuklarda ve ileri yaş döneminde prolaktinoma

​

3.4.1 Çocukluk çağında prolaktinoma görülme sıklığı ne kadardır?

3.4.2 Çocuklarda prolaktinomaya bağlı belirtiler nelerdir?

3.4.3 Prolaktin salgılayan adenomun klinik davranışı çocuklarda erişkinlerden farklı mıdır?

3.4.4 Çocuklarda prolaktinoma tedavisinde farklılıklar var mıdır?

3.4.5 İleri yaşlarda prolaktinoma görülme olasılığı ne kadardır?

3.4.6 Menapoz sonrası kadınlarda klinik belirtiler nelerdir?

3.4.7 Yaşlılık döneminde erkek hastalarda prolaktinoma belirtileri nelerdir?

​

3.5 Prolaktinoma tanılı kişide sellar görüntülemenin sağladığı ek bilgiler

​

3.5.1 Prolaktinoma tanılı hastada adenomun görüntüleme özellikleri klinik özelliği hakkında bilgi verebilir mi?

3.5.2 Prolaktinoma tanısı konan hastanın sellar görüntülemesinde dikkat edilmesi gereken özellikler nelerdir?

3.5.3 Kavernöz sinüs invazyonu manyetik rezonans ile ayırdedilebilmekte midir?

3.5.4 Adenomun çevre dokulara invazyonunu göstermesi yönünden görüntüleme yöntemleri arasında fark var mıdır?

3.5.5 Prolaktinoma tanılı bir hastanın sella MR ında pitüiter apopleksi saptanırsa ne yapmalıdır?

3.5.6 Pitüiter apopleksi görüntüleme özellikleri nelerdir? 

​

3.6 Prolaktinomanın doğal seyri

​

3.6.1 Prolaktinomalı bir hasta uzun süreçte hangi risklerle karşı karşıyadır?

3.6.2 Mikroprolaktinomalı hastaların tedavisiz kaldığında doğal seyri nasıldır?

3.6.3 Makroprolaktinomalı hastaların doğal seyri nasıldır?

3.6.4 Prolaktinomada tedavisiz spontan remisyon mümkün müdür?

3.6.5 Hamilelik sonrası görülen spontan remisyon nasıl oluşmaktadır?

3.6.6 Menapozun prolaktinoma seyrine etkisi var mıdır?

​

3.7 Prolaktinomada tedavinin amacı

​

3.7.1 Prolaktinomalı bir hastanın tedavisinden beklentiler nelerdir?

3.7.2 Prolaktinomalı bir hastanın tedavisinde hipogonadizm açısından amaçlar nelerdir?

3.7.3 Hastalar arasında tedavi amacı farklı olabilenler var mıdır?

3.7.4 Tedavi sonucunu değerlendirmek amacı ile tedavi izleminde kullanılan parametreler nelerdir?

3.7.5 Prolaktinomada küratif sonuç olasılığı var mıdır?

3.7.6 Prolaktinomada remisyon kıstasları nelerdir?

3.7.7 Tedavi sonucunda remisyon elde edilemese de yeterli olarak kabul edilebilen durumlar olabilir mi?

​

3.8 Tedavi endikasyonları ve tedavi seçenekleri

​

3.8.1 Prolaktinomalı bir hastanın izleminde tedavi seçenekleri nelerdir?

3.8.2 Prolaktinoma tanısı konmuş bir hastaya hiçbir tedavi verilmeden izlenebilir mi?

3.8.3 Prolaktinomada tedavi endikasyonları nelerdir?

3.8.4 Tedavi verilmeyen prolaktinomalı bir hasta nasıl izlenmelidir?

3.8.5 Tedavisiz izlem altına alınan prolaktinomalı bir hastada MR kontrolü ne zaman yapılmalıdır?

3.8.6 Mikroprolaktinomalı hastalarda sadece galaktore varlığı tedavi endikasyonu mudur?

3.8.7 Tedavi kararı verilen prolaktinomalı bir hastada öncelikle tercih edilen tedavi şekli var mıdır?

​

4 Prolaktinomada medikal tedavi

​

4.1 Dopamin agonistlerinin genel özellikleri

​

4.1.1 Prolaktinomalı bir hastada dopamin agonistlerinden beklenen etkiler nelerdir?

4.1.2 Hiperprolaktinemisi olmayan idyopatik galaktore durumlarında dopamin agonisti tedavisi etkili olabilir mi?

4.1.3 Dopamin agonistleri hangi mekanizma ile prolaktinomalı hastalarda etkinlik göstermektedirler?

4.1.4 Dopamin agonistleri hangi yıllardan beri kullanımdadır?

4.1.5 Prolaktinomalı hastaların serum prolaktin seviyesini düşürmekte tüm dopamin agonistleri etkili midir?

4.1.6 Prolaktinoma tedavisinde bromokriptin ve kabergolin’den başka dopamin agonisti önerilebilir mi?

4.1.7 Dopamin agonistlerinin moleküler yapı farklılıkları nelerdir?

4.1.8 Prolaktinomada kullanılan dopamin agonistlerinin etki süreleri ne kadardır?

4.1.9 Bromokriptinin uzun etkili formlarının kullanım avantajları nelerdir?

​

4.2 Dopamin agonistlerinin prolaktinomada etkinliği

​

4.2.1 Prolaktinomalı hastalarda dopamin agonisti tedavisi ile serum prolaktin seviyesini normal seviyelere indirebilme olasılığı ne kadardır?

4.2.2 Dopamin agonistileri ile tedavi başlandıktan sonra serum prolaktin seviyesine etkisinin ne zaman başlaması beklenir?

4.2.3 Dopamin agonisti tedavisinin adenom boyutuna etkisi ne zaman beklenir?

4.2.4 Dopamin agonistlerinin dev adenomlu prolaktinomalı hastalarda adenom boyutu üzerine beklenen etkisi nasıldır?

4.2.5 Hipopitüitarizmi olan hastalarda dopamin agonisti tedavisi ile düzelme beklenir mi?

4.2.6 Dopamin agonisti tedavisi ile fertilite ne zaman beklenir?

4.2.7 Makroadenoma bağlı görme defekti olan bir hastada medikal tedavi ile görmede düzelme ne zaman beklenir?

4.2.8 Dopamin agonisti kullanımı ile galaktorede düzelme ne zaman beklenir?

4.2.9 Dopamin agonistlerinin etkinliği doz bağımlı mıdır?

4.2.10 Dopamin agonisti tedavisi ile küratif sonuç elde edilir mi?

4.2.11 Dopamin agonistlerinin prolaktinomadaki etki potansiyelleri aynı mıdır?

4.2.12 Dopamin agonistleri çocuk ve adölesan yaş gurubunda da güvenle kullanılabilir mi?

4.2.13 Prolaktinomalı hastalarda dopamin agonisti tedavisinin eksik yönleri nelerdir?

​

4.3 Dopamin agonistlerinin yan etkileri

​

4.3.1 Dopamin agonistlerinin en sık görülen yan etkisi nedir?

4.3.2 Dopamin agonistlerinin diğer erken dönem yan etkileri nelerdir?

4.3.3 Yan etkilerini azaltmak için neler yapılabilir?

4.3.4 Yüksek doz kullanıldığında görüldüğü bildirilen yan etkiler var mıdır?

4.3.5 Dopamin agonistlerinin kardiyak yan etkileri var mıdır?

4.3.6 Dopamin agonistlerinin kalp kapak hastalıkları dışında başka bildirilen nadir yan etkileri var mıdır?

4.3.7 Yan etki potansiyeli bakımından dopamin agonistleri arasında farklılıklar var mıdır?

4.3.8 Psikotik hastalığı olanlarda dopamin agonisti tedavisi güvenli midir?

​

4.4 Dopamin agonisti dışındaki medikal tedavi seçenekleri

​

4.4.1 Prolaktinomada dopamin agonisti dışında medikal tedavi hangi durumlarda uygulanır?

4.4.2 Dopamin agonistine alternatif tedavi seçenekleri nelerdir?

4.4.3 Dopamin agonisti tedavisi yerine östrojen replasmanı ile takip edilmesi önerilecek prolaktinomalı kadın hasta özellikleri nelerdir?

4.4.4 Mikroprolaktinomalı hastalarda oral kontraseptif tedavisi tercihinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?

4.4.5 Oral kontraseptif tedavi alan prolaktinomalı bir hastanın izlemi nasıl olmalıdır?

4.4.6 Dopamin agonisti tedavisi alan bir hastada mens düzeni sağlamak amacı ile östrojen kullanılabilir mi?

4.4.7 Fertilite sağlanması amacı ile dopamin agonisti tedavisi dışındaki seçenekler kullanılabilir mi?

4.4.8 Selektif östrojen reseptör modülatörleri prolaktinomada kullanılabilir mi?

4.4.9 Prolaktinomalı erkek hastalarda testosteron replasmanı kullanılabilir mi?

4.4.10 Hiperprolaktinemiye bağlı kemik mineral yoğunluğu kaybı nasıl tedavi edilmelidir?

​

4.5 Prolaktinomada dopamin agonistleri ile tedaviye başlama

​

4.5.1 Dopamin agonisti tedavisine başlanmadan önce yan etkiler açısından nelere dikkat edilmelidir?

4.5.2 Prolaktinomalı bir hastada dopamin agonisti tedavisine nasıl başlanmalıdır?

4.5.3 Prolaktinomalı hastalarda kullanılması önerilen dopamin agonisti dozu nedir?

4.5.4 Kullanımda olan dopamin agonistlerinden hangisi öncelikle tercih edilmelidir?

4.5.5 Özellikle bromokriptin tercih edilebilecek bir hasta gurubu var mıdır?

4.5.6 Kinagolid tercih edilebilecek bir hasta gurubu var mıdır?

4.6 Dopamin agonisti tedavisi alan hastanın izleminde dikkat edilmesi gerekenler

4.6.1 Dopamin agonisti tedavisine başlanan prolaktinomalı bir hastada izlenmesi gereken başlıklar nelerdir?

4.6.2 Tedavi başlandıktan sonra serum prolaktin ölçümü ne sıklıkta tekrarlanmalıdır?

4.6.3 Adenom boyutunda küçülme ile serum prolaktin seviyesinin düşmesi paralel mi seyreder?

4.6.4 Medikal tedavi alan bir hastada kontrol görüntüleme ne zaman yapılmalıdır?

4.6.5 Dopamin agonisti tedavisi ile serum prolaktin seviyesinde düşme saptansa da adenom boyutunda değişiklik olmaması ne anlama gelir?

4.6.6 Dopamin agonisti tedavisi ile adenom boyutunda anlamlı küçülme, serum prolaktin seviyesinde anlamlı düşme sağlanmasına karşın serum prolaktin seviyesinin normal seviyelere indirilememesi durumunda ne yapılmalıdır?

4.6.7 Dopamin agonisti tedavisi ile adenom boyutunda anlamlı küçülme, serum prolaktin seviyesinde anlamlı düşme sağlanmasına karşın adenomun bası belirtileri devam etmesi durumunda ne yapılmalıdır?

4.6.8 Uzun süre kabergolin ile tedavide kardiyak yan etki izlemi nasıl olmalıdır?

4.6.9 Prolaktinomalı bir hastaya dopamin agonisti tedavisine ek olarak hormon replasmanı gerekir mi?

​

4.7 Psikiyatrik hastalıklarda prolaktinoma tedavisi

​

4.7.1 Psikotik bir hastada prolaktinoma saptanması durumunda tedavide hangi sorunlar söz konusu olur?

4.7.2 Prolaktinomalı bir hastada antipsikotik ilaç seçimi nasıl yapılır?

4.7.3 Psikotik bir hastada mikroprolaktinoma saptanırsa tedavisi nasıl yapılmalıdır?

4.7.4 Psikotik bir hastada makroprolaktinoma saptanırsa tedavisi nasıl yapılmalıdır?

​

4.8 Uzun süreli izleme alınan hastada dopamin agonisti tedavisinin düzenlenmesi

​

4.8.1 Uzun süreli izlemde dopamin agonisti tedavi dozu ne kadar olmalıdır?

4.8.2 Prolaktinomada dopamin agonisti kullanımı için maksimum doz sınırı var mıdır?

4.8.3 Uzun süreli dopamin agonisti tedavisi sonrası dopamin agonisti direnci gelişebilir mi?

4.8.4 Dopamin agonisti tedavisinin ne kadar süre kullanılacağı önceden belli midir?

4.8.5 Prolaktinoma tanılı bir hasta ileri yaşlarda nasıl tedavi edilmelidir?

4.8.6 Prolaktinoma tanılı hastada dopamin agonisti tedavisi hangi durumlarda sonlandırılabilir?

​

4.9 Dopamin agonisti tedavisi ile kalıcı remisyon

​

4.9.1 Dopamin agonisti tedavisi ile adenom tamamen ortadan kaldırılabilir mi?

4.9.2 Dopamin agonisti tedavisi ile sella MR da adenomun görülememesi durumunda remisyon olasılığı ne kadardır?

4.9.3 Uzun süreli kalıcı remisyona neden olan fizyolojik faktörler var mıdır?

4.9.4 Remisyon oranlarını etkileyen dopamin agonisti tedavisine bağlı faktörler var mıdır?

4.9.5 Remisyon oranlarını etkileyen başka faktörler var mıdır?

4.9.6 Dopamin agonisti tedavisi kesildiğinde remisyonda kalma oranları ne kadardır?

​

4.10 Dopamin agonisti tedavisinin sonlandırılması

​

4.10.1 Dopamin agonisti tedavisini sonlandırmak için serum prolaktin seviyesinin nasıl olması istenir?

4.10.2 Dopamin agonisti tedavisini sonlandırma kıstasları belirlenmiş midir?

4.10.3 Tedavi başlangıcında makroadenomu olan hastalarda hangi durumlarda dopamin agonisti tedavisi sonlandırılabilir?

4.10.4 Dopamin agonisti tedavisinin kesilmesinden sonra remisyonda kalma oranları bilinmekte midir?

4.10.5 Uzun süreli medikal tedavi altında olan tüm prolaktinomalı hastalarda tedavi sonlandırılması denenmeli midir?

4.10.6 Dopamin agonisti tedavisi nasıl kesilmelidir?

4.10.7 Kadın hastalarda hamilelikte ara verilen dopamin agonisti tedavisine doğum sonrası tekrar başlanmasına gerek var mıdır?

4.10.8 Menapoz sonrası dopamin agonisti tedavisi kesilebilir mi? 

4.10.9 Tedavinin sonlandırılması planlanan hastalara sella MR kontrolü mutlaka yapılmalı mıdır?

​

4.11 Dopamin agonisti direnci

​

4.11.1 Dopamin agonistleri prolaktin salgılayan laktotrof adenomda nasıl etki gösterirler?

4.11.2 Dopamin agonisti rezistansı mekanizması nasıldır?

4.11.3 Klinik olarak dopamin agonisti direnci tanımı için gerekli kıstaslar nelerdir?

4.11.4 Dopamin agonisti direncini tanımlamada başka sorunlar nelerdir?

4.11.5 Dopamin agonisti direnci olarak değerlendirilecek doz nedir?

4.11.6 Dopamin agonisti direnci ile karışabilecek durumlar nelerdir?

4.11.7 Dopamin agonisti direnci ne oranda görülür?

4.11.8 Dopamin agonisti direnci görülme olasılığı dopamin agonistleri arasında farklı mıdır?

4.11.9 Hangi adenomlarda dopamin agonisti direnci görülme olasılığı daha fazladır?

4.11.10 Çocuklarda dopamin agonisti direnci olasılığı erişkinlere göre daha fazla mıdır?

4.11.11 Dopamin agonisti direnci, tedavi verilmeden önce klinik veya laboratuar bulguları ile belirlenebilir mi?

4.11.12 Tedavi başlangıcında dopamin agonisti direnci olmayan bir hastada tedavinin daha sonraki dönemlerinde dopamin agonisti direnci görülebilir mi?

​

4.12 Dopamin agonisti direnci durumunda tedavi yaklaşımları

​

4.12.1 Dopamin agonisti direnci durumunda tedavi yaklaşımı seçenekleri nelerdir?

4.12.2 Dopamin agonisti direnci durumunda başka bir dopamin agonisti ajan tedavide denenmeli midir?

4.12.3 Dopamin agonistleri için önerilen maksimum dozlardan daha yüksek dozlarda tedavi ile etkinlik denenmeli midir?

4.12.4 Dopamin agonisti direnci olarak kabul edilen bir hastada en sık uygulanan tedavi yaklaşımı hangisidir?

4.12.5 Dopamin agonisti direnci olan olguların cerrahisinde başarı oranları, dopamin agonisti direnci olmayan olgulara göre farklı mıdır?

4.12.6 Dopamin agonisti direnci durumları için deneme aşamasındaki tedavi yaklaşımları nelerdir?

4.12.7 Somatostatin analoglarının prolaktinoma tedavisinde etkileri var mıdır?

4.12.8 Selektif östrojen modülatörleri prolaktinomada etkin olabilir mi?

4.12.9 Prolaktinomada etkili kemoterapötik ajanlar var mıdır?

4.12.10 Prolaktinomalı hastalarda gelecekte uygulanabilecek araştırma safhasında olan tedavi seçenekleri nelerdir?

4.12.11 Dev adenomlarda küçültücü (debulking) cerrahinin dopamin agonisti direnci açısından yararı var mıdır?​

5 Prolaktinomada cerrahi tedavi

​

5.1 Cerrahi tedavide başarı tanımı

​

5.1.1 Prolaktinomada cerrahi tedaviden beklentiler nelerdir?

5.1.2 Cerrahi tedavi ile prolaktinomada remisyon elde etme olasılığı ne kadardır?

5.1.3 Hipopitüitarizmi olan bir hastada cerrahi sonrası hipopitüitarizmin düzelme olasılığı ne kadardır? 

5.1.4 Cerrahi sonrası görme alanı defektinin düzelme olasılığı ne kadardır?

5.1.5 Prolaktinomalı bir hastanın operasyonu sonucunda başarı nasıl tanımlanmaktadır?

5.1.6 Prolaktinomada operasyon sonrası elde edilen küratif sonuç kalıcı mıdır?

5.1.7 Rekürrensler de göz önüne alındığında cerrahi sonrası uzun süreli remisyon oranları ne kadardır?

5.1.8 Cerrahi sonrası rekürrens olasılığının göstergesi var mıdır?

5.1.9 Operasyon öncesi dopamin agonisti tedavisi cerrahi remisyon olasılığını azaltır mı?

5.1.10 Cerrahi sonrası küratif sonuç alınamayan olgularda re-operasyon ile başarı olasılığı ne kadardır?

​

5.2 Cerrahi tedavinin avantajları/dezavantajları

​

5.2.1 Cerrahi tedavinin medikal tedaviye göre avantajları nelerdir?

5.2.2 Pitüiter adenomlarda cerrahi tedavinin kısıtlılıkları nelerdir?

5.2.3 Cerrahi ile remisyon elde etme olasılığı nelere bağlıdır?

5.2.4 Tecrübeli hipofiz cerrahı nasıl tanımlanır?

5.2.5 Cerrahi tedavinin medikal tedaviye dezavantajları nelerdir?

​

5.3 Cerrahi tedavi endikasyonları ve cerrahi kararında dikkat edilmesi gerekenler

​

5.3.1 Prolaktinomada cerrahi tedavi endikasyonları nelerdir?

5.3.2 Prolaktinomalı hastalarda cerrahi tedavi kararı oranı yıllar içinde değişmekte midir?

5.3.3 Prolaktinomalı hastalar en sık hangi nedenle opere edilmektedir?

5.3.4 Dopamin agonisti direncine bağlı olarak cerrahi tedavi kararı nasıl verilmelidir?

5.3.5 Bir hastada dopamin agonisti direncine bağlı olarak operasyon kararı vermeden önce nelere dikkat edilmesi gerekir?

5.3.6 Bir hastada dopamin agonisti intoleransına bağlı olarak operasyon kararı vermeden önce nelere dikkat edilmesi gerekir?

5.3.7 Çocuklarda operasyon endikasyonu farklı mıdır?

5.3.8 Pitüiter apopleksi tablosu nasıldır? 

5.3.9 Pitüiter apopleksinin her zaman opere edilmesi şart mıdır?

5.3.10 Adenomun çok büyük olmasına göre operasyon kararı verilmeli midir?

5.3.11 Hastada adenom basısına bağlı görme alanı defekti varlığı operasyon endikasyonu mudur?

5.3.12 Transsfenoidal cerrahinin kontrendike olduğu durumlar var mıdır? 

​

5.4 Prolaktinomalı hastada kısmi cerrahi endikasyonları

​

5.4.1 Prolaktinomada operasyon endikasyonu olmasa bile operasyon kararı verilen durumlar var mıdır?

5.4.2 Hastanın isteği ile operasyon endikasyonunda dikkat edilecek başlıklar nelerdir?

5.4.3 Mikroadenomu olan bir hastaya dopamin agonisti ile medikal tedavi yerine cerrahi tedavi önerilebilir mi?

5.4.4 Hamilelik isteği olan prolaktinomalı bir kadına hangi durumlarda operasyon önerilmelidir?

5.4.5 Kistik adenomda hangi durumda operasyon kararı verilir?

​

5.5 Cerrahi kararı verilen prolaktinomalı bir hastanın preoperatif değerlendirilmesi

​

5.5.1 Prolaktinomalı bir hastanın operasyonu öncesinde nelere dikkat edilmelidir?

5.5.2 Operasyon öncesi sekonder sürrenal yetmezlik nasıl araştırılmalıdır? 

5.5.3 İnsülin hipoglisemi testi ve düşük doz ACTH testi nasıl yapılır?

5.5.4 Preoperatif değerlendirmede adrenal yetmezlik saptanmayan bir hastada operasyon sırasında glukokortikoid koruma tedavisi gerekir mi? 

5.5.5 Adenom cerrahisi öncesi saptanan adrenal yetmezlik tedavisi nasıl olmalıdır?

5.5.6 Prolaktinoma tanılı bir hastada cerrahi öncesi yapılması gereken ek bir görüntüleme yöntemi var mıdır? 

​

5.6 Prolaktinomada uygulanan cerrahi tedavi seçenekleri

​

5.6.1 Uygulanan pitüiter cerrahi yöntemleri nelerdir?

5.6.2 Bir hastada rutin transsfenoidal cerrahi girişim nasıl uygulanmaktadır?

5.6.3 Transsfenoidal cerrahide uygulanan farklı yöntemler var mıdır?

5.6.4 Endoskopik cerrahinin mikroskobik cerrahiye avantajları nelerdir?

5.6.5 Prolaktinomada ne zaman transkraniyal operasyon gerekli olmaktadır?

5.6.6 Cerrahi sırasında yardımcı görüntüleme yöntemleri kullanılabilir mi?

​

5.7 Cerrahi tedavi komplikasyonları

​

5.7.1 Transsfenoidal cerrahi sonrası görülen komplikasyonlar nasıl sınıflandırılabilir?

5.7.2 Transsfenoidal cerrahi sonrası mortalite olasılığı ne kadardır?

5.7.3 Transsfenoidal operasyonlarda görülebilen anestezi komplikasyonları nelerdir?

5.7.4 Transsfenoidal cerrahi ilişkili olarak görülebilen majör ve minör cerrahi komplikasyonlar nelerdir?

5.7.5 Cerrahi sonrası görülen komplikasyon oranları ne kadardır?

5.7.6 Cerrahi sonrası hipopitüitarizm gelişebilir mi?

5.7.7 Transsfenoidal cerrahi sonrası görmede olumsuz etkilenme olabilir mi?

5.7.8 Transsfenoidal cerrahi sonrası diyabetes insipitus görülebilir mi?

5.7.9 Postoperatif erken dönemde hipopitüitarizm saptanmayan bir hastada daha sonra hipopitüitarizm görülebilir mi? 

 

5.8 Prolaktinomalı bir hastanın postoperatif değerlendirilmesi

​

5.8.1 Cerrahi sonrası pitüiter-adrenal aks nasıl değerlendirmelidir?

5.8.2 Cerrahi sonrası diğer ön hipofiz hormonları nasıl değerlendirilmelidir?

5.8.3 Postoperatif diyabet insipit yönünden değerlendirme nasıl yapılmalıdır? 

5.8.4 Cerrahi sonrası görüntüleme ne zaman yapılmalıdır?

​

6 Prolaktinomada radyoterapi

​

6.1 Prolaktinomada radyoterapinin etkinliği

​

6.1.1 Prolaktinomada radyoterapi hangi amaçla kullanılmaktadır?

6.1.2 Radyoterapinin etki mekanizması nasıldır?

6.1.3 Prolaktinomada radyoterapinin uzun süreli etkinliği belirlenebilmiş midir?

6.1.4 Radyoterapi sonrası serum prolaktin seviyesinde düşme beklentisi nedir?

6.1.5 Radyoterapi sonrası serum prolaktin seviyesinde düşmeyi belirleyen faktörler var mıdır?

6.1.6 Radyoterapi sonrası serum prolaktin seviyesi tüm hastalarda azalır mı?

6.1.7 Radyoterapi sonrası adenom boyutunda küçülme beklentisi ne kadardır?

6.1.8 Radyoterapinin etkinliğini arttıracak yöntem var mıdır?

6.1.9 Radyoterapi sonrası hamilelik oluşabilir mi?

​

6.2 Prolaktinomada radyoterapi endikasyonu

​

6.2.1 Prolaktinomada radyoterapi günümüzde en sık hangi durumda kullanılır?

6.2.2 Prolaktinomalı hastalarda radyoterapi, cerrahi tedaviye alternatif olarak kullanılabilir mi?

6.2.3 Cerrahi ve medikal tedavi ile serum prolaktin seviyesi kontrol altına alınamamış olsa da adenom boyutunda artış görülmeyen hastada radyoterapi önerilir mi?

6.2.4 Kavernöz sinüsleri infiltre etmiş lezyonlarda radyoterapi uygulanabilir mi?

6.2.5 Daha önce radyoterapi almış hastalarda radyoterapi tekrar uygulanabilir mi?

​

6.3 Prolaktinomada kullanılan radyoterapinin genel özellikleri

​

6.3.1 Pitüiter radyoterapide kullanılan metodlar nelerdir?

6.3.2 Geleneksel radyoterapi nasıl uygulanır?

6.3.3 Odaklanmış radyoterapinin özellikleri nelerdir?

6.3.4 Odaklanmış radyoterapi çeşitleri nelerdir?

6.3.5 Gamma knife radyoterapi nasıl uygulanır?

​

6.4 Radyoterapi komplikasyonları

​

6.4.1 Radyoterapi sonrası görülebilecek komplikasyonlar nelerdir?

6.4.2 Pitüiter adenomlarda uygulanan radyoterapi sonrası hipopitüitarizm gelişme olasılığı ne kadardır?

6.4.3 Radyoterapi sonrası görme kaybı görülebilir mi?

6.4.4 Radyasyon sonrası beyin nekrozu olasılığı ne kadardır?

6.4.5 Radyoterapi sonrası gelişebilecek vasküler komplikasyonlar nelerdir?

6.4.6 Radyoterapiye bağlı karsinogenez olasılığı var mıdır?

6.4.7 Radyoterapi sonrası komplikasyon olasılığını azaltmak için nelere dikkat etmek gerekir?

​

6.5 Radyoterapi seçimi

​

6.5.1 Konvansiyonel radyoterapi ile odaklı tek doz radyoterapi karşılaştırıldığında etkinlikleri nasıldır?

6.5.2 Radyocerrahi sonrası pitüiter adenom hiperfonksiyonunun normale gelme süresi konvansiyonel fraksiyone olana göre farklı mıdır?

6.5.3 Konvansiyonel radyoterapinin avantajlı yönleri nelerdir?

6.5.4 Odaklanmış radyoterapinin avantajları nelerdir?

6.5.5 Odaklı tek doz radyoterapinin  dezavantajları nelerdir?

6.5.6 Klinik pratikte radyoterapi seçimi nasıl yapılmaktadır?

​

7 Prolaktinoma ve gebelik

​

7.1 Prolaktinomalı hastada fertilite durumu ve fertilite kontrolü

7.1.1 Prolaktinomada infertilite sorunu ile ne sıklıkla karşılaşılır?

7.1.2 Prolaktinomalı bir hastada infertilite nedenleri nelerdir?

7.1.3 Prolaktinomalı hastalarda tedavi ile fertilite olasılığı nasıldır?

7.1.4 Hamilelik istemeyen prolaktinomalı bir kadın oral kontraseptif kullanabilir mi? 

​

7.2 Prolaktinomalı bir kadında gebeliğin getirdiği riskler

​

7.2.1 Hamileliğin prolaktin salgılayan adenom üzerine olası etkileri nelerdir?

7.2.2 Prolaktinomalı bir kadının hamileliğinde riskler nelerdir?

7.2.3 Hamilelik sırasında adenomun büyüme olasılığı ne kadardır?

7.2.4 Hamilelik sırasında adenomun büyüme olasılığı çok düşük olarak kabul edilecek hastalar kimlerdir?

7.2.5 Hamilelik sırasında adenom boyutu büyüme olasılığı yüksek olarak kabul edilecek hastalar kimlerdir?

7.2.6 Hamilelik isteği olan prolaktinomalı bir hasta nasıl bilgilendirilmelidir?

​

7.3 Hamilelik isteği olan mikroprolaktinomalı bir kadının tedavisi

​

7.3.1 Hamilelik isteği olan prolaktinomalı bir kadının hamileliğine izin vermek için nelere dikkat edilmelidir?

7.3.2 Dopamin agonisti tedavisi ile ovülasyon ne zaman sağlanır?

7.3.3 Hamilelik isteği olan mikroprolaktinomalı bir kadın dopamin agonisti tedavisi başlandığında hamilelikten korunması gerekir mi?

7.3.4 Prolaktinomalı bir kadın dopamin agonisti kullanırken hamile kalması durumunda fetal riskler nelerdir?

7.3.5 Medikal tedavi ile hamile kalması planlanan prolaktinomalı bir kadında dopamin agonisti değişikliği yapmak gerekir mi? 

7.3.6 Mikroprolaktinomalı bir hastada dopamin agonisti direnci varsa hamilelik nasıl sağlanabilir?

7.3.7 Hamilelik isteği olan mikroprolaktinomalı bir hastada cerrahi tedavi hangi durumlarda önerilir?

​

7.4 Hamilelik isteği olan makroprolaktinomalı bir kadının tedavisi

​

7.4.1 Makroprolaktinomalı bir hastanın medikal tedavi ile hamile kalmasında nelere dikkat edilmelidir?

7.4.2 Hamilelik planı olan makroprolaktinomalı bir hastada önerilebilecek tedavi seçenekleri nelerdir?

7.4.3 Makroadenomlu hastaların medikal tedavi sonrasında hamile kalması güvenli midir?

7.4.4 Makroprolaktinomalı bir kadında medikal tedavi ile adenom boyutunda istenilen oranda küçülme sağlanamadı ise hamileliğe nasıl izin verilir?

7.4.5 Hamilelik planı olan makroprolaktinomalı bir hastaya cerrahi tedavi hangi durumda önerilir?

7.4.6 Hamilelik isteği olan makroadenomlu hastalarda cerrahi tedavinin riskleri nelerdir?

7.4.7 Makroadenomu olan ve hamilelik isteği olan bir hastada cerrahi dışı tedavi seçeneği var mıdır?

7.4.8 Hamilelik planı olan makroprolaktinomalı bir hastada radyoterapi bir seçenek olabilir mi?

​

7.5 Prolaktinomalı bir hastanın gebelik süresince izlemi

​

7.5.1 Hamile kalan prolaktinomalı bir hastada dopamin agonisti tedavisi ne zaman kesilmelidir?

7.5.2 Prolaktinomalı bir hastada hamilelik süresince dopamin agonisti tedavisine devam edilmesi hangi durumlarda önerilir?

7.5.3 Bromokriptin dışındaki diğer dopamin agonistlerinin hamilelik sırasında güvenirliliği kanıtlanmış mıdır?

7.5.4 Dopamin agonisti tedavisi alırken bir kadın plansız olarak hamile kalırsa ne yapmalıdır?

7.5.5 Prolaktinomalı bir hastada hamilelik saptandığında hangi durumlarda tıbbi küretaj gerekir?

7.5.6 Prolaktinomalı bir gebenin izleminde özellikle dikkat edilmesi gereken bulgular nelerdir?

7.5.7 Prolaktinomalı hamilenin izleminde serum prolaktin ölçümünün değeri var mıdır?

7.5.8 Prolaktinomalı bir kadına hamileliği sırasında görüntüleme tetkiki yapılabilir mi?

7.5.9 Hamilelik sırasında MR ile adenomda büyüme saptanırsa ne yapmalıdır?

7.5.10 Hamilelik sırasında transsfenoidal operasyon ne zaman gerekli olur, riskleri nelerdir?

​

7.6 Prolaktinomalı bir kadının doğum sonrası izlemi

​

7.6.1 Prolaktinomanın lohusalık döneminde oluşturduğu riskler nelerdir? 

7.6.2 Doğum sonrası emzirmeye izin verilmeli midir?

7.6.3 Hamilelikte ara verilen medikal tedaviye doğum yaptıktan sonra tekrar başlanmalı mıdır?

7.6.4 Doğum sonrası serum prolaktin ölçümü ve görüntüleme ne zaman yapılmalıdır?

​

8 Özellikli prolaktinomalar

       

8.1 Prolaktinomaların sınıflaması

​

8.1.1 Hipofiz adenomları sınıflandırılmasında prolaktinoma nasıl yer alır?

8.1.2 Hipofiz adenomları fonksiyonel özelliklerine göre nasıl sınıflanmaktadır?

8.1.3 Büyüklüğüne göre sınıflamada en sık kullanılan yöntem hangisidir?

8.1.4 Prolaktinomalar ışık mikroskopisi ile hangi gurupta sınıflandırılır?

8.1.5 Adenomun elektron mikroskobik değerlendirilmesinin prolaktinomalı hastaların tedavisinde katkısı var mıdır?

8.1.6 Atipik pitüiter adenom nasıl tanımlanmaktadır?

8.1.7 Ki-67 indeksi agresivite belirleyicisi olarak kullanılabilir mi?

8.1.8 P53 boyanma özelliklerine göre prolaktinomanın klinik davranışı belirlenebilir mi?

​

8.2 İnvazif prolaktinomalar

​

8.2.1 İnvazyon nasıl tanımlanmaktadır?

8.2.2 Prolaktinomalarda invazif adenom görülme sıklığı ne kadardır?

8.2.3 İnvazif adenomların serum prolaktin seviyeleri farklı mıdır?

8.2.4 İnvazivite dopamin agonisti rezistansı ile paralel midir?

8.2.5 İnvazif prolaktinomalı hastaların tedavisinde farklı yaklaşım var mıdır?

8.2.6 İnvazif adenomların izleminde farklı özellikler var mıdır?

​

8.3 Dev prolaktinomalar  

​

8.3.1 Dev prolaktinoma tanımı nasıl yapılmaktadır?

8.3.2 Dev prolaktinomalarda tanı sorunu olabilir mi?

8.3.3 Dev prolaktinoma farklı sorunlara mı neden olur?

8.3.4 Dev prolaktinomalarda tedavi amacı farklı mıdır?

8.3.5 Dev prolaktinomalarda medikal tedavi etkinliği nasıldır?

8.3.6 Optik kiazmaya basısı olan dev adenomlarda da medikal tedavi öncelikli bir tedavi midir?

8.3.7 Dev adenomlarda cerrahi tedavi ne zaman uygulanmalıdır?

8.3.8 Dev prolaktinomalarda cerrahi tedavi başarı ve komplikasyon oranları nasıldır?

8.3.9 Dev prolaktinomalarda radyoterapinin etkinliği var mıdır, ne zaman önerilir?

​

8.4 Agresif prolaktinomalar

​

8.4.1 Agresif prolaktinoma tanımı hangi durumlarda kullanılmaktadır?

8.4.2 Agresif prolaktinoma tanımı için belirleyici histopatolojik özellikler var mıdır?

8.4.3 Agresif prolaktinomada cerrahi tedavi hangi durumlarda uygulanır?

8.4.4 Agresif prolaktinomada temozolomidin etkinliği nasıldır?

8.4.5 Malign prolaktinoma ile agresif prolaktinoma nasıl ayırdedilir?

​

8.5 Malign prolaktinomalar

​

8.5.1 Malign prolaktinoma tanısı nasıl yapılmalıdır?

8.5.2 Malign prolaktinoma tedavi altındaki olgularda gelişebilir mi?

8.5.3 Malign prolaktinoma görülme sıklığı ne kadardır?

8.5.4 Malign prolaktinoma gelişme olasılığı olan hastalar erken saptanabilir mi?

8.5.5 Malign prolaktinoma metastazları hangi bölgelere olur?

8.5.6 Malign prolaktinoma prognozu nasıldır?

8.5.7 Malign prolaktinoma tedavi yaklaşımı nasıldır?

​

8.6 Temozolomid tedavisi

​

8.6.1 Temozolomidin özellikleri nelerdir?

8.6.2 Prolaktinomalı hastalarda temozolomidin etkinliği nasıldır?

8.6.3 Temozolomidin potansiyel yan etkileri nelerdir?

8.6.4 Temozolomid prolaktinomada ne zaman kullanılmadır?

8.6.5 Temozolomid tedavisi nasıl uygulanmaktadır?

8.6.6 Temozolomid tedavisi önerilen bir hastada bu tedavi ne kadar süre ile uygulanmalıdır?

​

8.7  Çoklu endokrin neoplazi 1 (MEN1) bileşeni prolaktinomalar  

   

8.7.1 Prolaktinoma çoklu endokrin neoplazilerin (MEN) bir bileşeni olarak görülebilir mi?

8.7.2 MEN1 olgularında hangi oranda prolaktinoma bulunur?

8.7.3 MEN1 olguları genellikle ilk olarak hangi tanıyı alırlar?

8.7.4 MEN1 sendromunun toplumda görülme sıklığı ne kadardır?

8.7.5 MEN1 tanısı nasıl konulur?

8.7.6 MEN1 sendromu belirtileri nelerdir, kimlerde araştırılmalıdır?

8.7.7 MEN1 olgularında gen mutasyonu tespit edilmiş midir?

8.7.8 MEN1 taşıyıcı genetik analizi kimlere yapılmalıdır?

8.7.9 MEN1 tespit edilen bir kişi nasıl izlenmelidir?

8.7.10 MEN1 gen mutasyonu saptanan birinci derece akrabalar nasıl izlenmelidir?

8.7.11 MEN1 olgularındaki prolaktinomaların klinik davranışı sporadik prolaktinomalardan farklı mıdır?

8.7.12 MEN1 komponenti olan prolaktinomada tedavi farklılığı var mıdır?

8.7.13 MEN1 olgularının sürvileri nasıldır?

8.7.14 Ailesel prolaktinoma her zaman MEN1 nin bir komponenti olarak mı karşımıza çıkar?

​

8.8 Carney kompleksi

​

8.8.1 Carney kompleksinin komponentleri nelerdir?

8.8.2 Carney kompleksinin fizyopatolojisi nasıldır?

8.8.3 Carney kompleksindeki hiperprolaktinemi özellikleri nelerdir?

8.8.4 Carney kompleksi tanısı nasıl konulmaktadır?

​

9 Prolaktinoma hastalarına bilgiler

​

9.1 Endokrinoloji hakkında genel bilgiler

​

9.1.1 Endokrinoloji hangi hastalıklarla ilgilenen bilim dalıdır?

9.1.2 Hormon ne demektir?

9.1.3 Endokrin bezler hangileridir?

9.1.4 Endokrin organların işlevleri nelerdir?

9.1.5 Endokrin organlarda fonksiyon ile ilgili olarak ne çeşit hastalıklar görülür?

9.1.6 Endokrin organların fonksiyonunu ilgilendiren hastalıklar dışında hastalıkları var mıdır?

9.1.7 Hangi hastalıklar endokrinoloji uzmanlığını ilgilendirmektedir?

9.1.8 Bir hekim nasıl endokrinoloji uzmanı olmaktadır?

9.1.9 Hastalarda hangi yakınmalar varlığında endokrinoloji uzmanlarınca tetkik ve tedavi edilmelidir?

9.2 Hipofiz ve prolaktinoma ile ilgili genel tanımlamalar

9.2.1 Hipofiz bezi nerededir, fonksiyonları nelerdir?

9.2.2 Hipofiz bezinin komşuluğunda hangi dokular vardır?

9.2.3 Hipofiz bezinde hangi hastalıklar görülebilir?

9.2.4 Hipofiz bezinin hastalıkları ne gibi sonuçlar doğurur?

9.2.5 Prolaktin hormonunun özellikleri nelerdir?

9.2.6 Prolaktin fazlalığı nelere sebep olur?

​

9.2.7 Adenom ne demektir?

​

9.2.8 Hipofiz adenomlarının olumsuz etkileri nelerdir?

9.2.9 Prolaktinoma kelime anlamı nedir?

9.3 Prolaktinomada belirtiler

9.3.1 Prolaktinomada belirtiler neye bağlıdır?

9.3.2 Kanda prolaktin seviyesi artarsa ne gibi etkileri olur?

9.3.3 Cinsel hormon eksiklikleri kadınlarda hangi belirtilere neden olur?

9.3.4 Cinsel hormon eksiklikleri erkeklerde nasıl belirti gösterir?

9.3.5 Cinsel hormon eksikliğinin başka olumsuz etkileri var mıdır?

9.3.6 Adenom kitlesine bağlı etkiler nelerdir?

9.3.7 Prolaktinomada nasıl bir görme kaybı ile karşılaşılır?

9.3.8 Prolaktinomada gelişebilen görme kaybının belli özellikleri var mıdır?

9.3.9 Prolaktinomada görme kaybı kalıcı mıdır?

9.3.10 Hipofiz hormon eksikliklerinde hangi belirtiler görülür?

9.3.11 Kadınlarda hangi belirtiler olursa prolaktinoma olasılığı akla gelmelidir?

9.3.12 Memelerden akıntı gelmesi her zaman prolaktinomaya mı bağlıdır?

9.3.13 Memelerdeki kitleler prolaktinomaya bağlı olabilir mi?

9.3.14 Erkeklerde hangi belirtiler olursa prolaktinoma araştırılmalıdır?

9.3.15 Çocuklarda prolaktinoma görülebilir mi? Hangi belirtiler görülür?

9.3.16 Prolaktinoma ileri yaşta hangi belirtilere neden olur?

9.3.17 Prolaktinomanın sebep olduğu temel sağlık sorunları nelerdir?

9.3.18 Prolaktinoma ölümcül olabilir mi?

9.3.19 Prolaktinomada genetik geçiş var mıdır?

​

9.4 Prolaktinoma hastalığı tanısı

​

9.4.1 Prolaktinoma toplumda ne sıklıkla görülen bir hastalıktır?

9.4.2 Prolaktinoma hangi yaşlarda daha sık görülür?

9.4.3 Herkesin prolaktinoma yönünden araştırılması gereken bir hastalık mıdır?

9.4.4 Bir kişi kendisinde prolaktinomadan ne zaman şüphe etmelidir?

9.4.5 Prolaktinoma dışında kanda prolaktin yüksekliği yapan durumlar var mıdır?

9.4.6 Fizyolojik olarak adlandırılan prolaktin yüksekliği sebepleri nelerdir?

9.4.7 Hangi hastalıklar kanda prolaktin yüksekliği yapabilir?

9.4.8 Hangi ilaçlar kandaki prolaktin seviyesinin artmasına yol açabilir?

9.4.9 Prolaktin ölçümü için kan numunesi hangi şartlarda verilmelidir?

9.4.10 Prolaktinoma tanısı nasıl konulmaktadır?

9.4.11 Prolaktinoma tanısı için hipofiz bölgesinin görüntülenmesi mutlaka yapılmalı mıdır?

9.4.12 Makroadenom / mikroadenom tanımlamaları hangi durumlarda kullanılır?

9.4.13 Yakınmalarının prolaktinomaya bağlı olduğunu düşünen hasta hangi uzmanlık alanındaki hekimlere başvurmalıdır?

9.4.14 Prolaktinoma tanısı konulduktan sonra hangi uzmanlar tarafından tedavisi düzenlenmelidir?

​

9.5 Prolaktinomanın ilaçlarla tedavisi

​

9.5.1 Prolaktinomanın tedavi seçenekleri nelerdir?

9.5.2 İlaç tedavisi seçenekleri nelerdir?

9.5.3 Prolaktinomada kullanılan ilaçlar kan prolaktin seviyesini normal seviyeye getirebilir mi?

9.5.4 İlaç tedavisi altında iken adenomun büyüme riski yok mudur?

9.5.5 İlaç tedavisi hastanın prolaktinomaya bağlı hangi şikayetlerinin giderilmesini sağlar?

9.5.6 Prolaktinomada kullanılan ilaçların yan etkileri nelerdir?

9.5.7 Bu gurup ilaçların yan etkileri azaltılabilir mi?

9.5.8 İlacın yan etkileri ne zaman azalır?

9.5.9 İlaç tahammülsüzlüğü tüm ilaç seçeneklerinde aynı mıdır?

9.5.10 İlaçlar günde kaç defa alınmalıdır?

9.5.11 İlaç tedavisi ne kadar süre kullanılmalıdır?

9.5.12 Uzun süre kullanıldığı durumlarda ilaçların yararlı etkilerinde azalma görülür mü?

9.5.13 Uzun süre kullanıma bağlı olarak ilaca bağımlılık gibi bir durum söz konusu mudur?

9.5.14 Çok uzun süre kullanıma bağlı yan etki görülebilir mi?

9.5.15 Prolaktinoma mutlaka tedavi edilmeli midir?

​

9.6 Prolaktinomada ameliyatla tedavi

​

9.6.1 Prolaktinomada ameliyat tedavisinin ilaç tedavisine üstün yönleri var mıdır?

9.6.2 Ameliyat tedavisinin dezavantajlı yönleri nelerdir?

9.6.3 Ameliyat tedavisinde riskler nelerdir?

9.6.4 Prolaktinomada ameliyat tedavisi ile tamamen iyileşme olasılığı ne kadardır?

9.6.5 Cerrahi ile başarılı sonuç elde edildi ise kalıcı iyileşme söz konusu mudur?

9.6.6 Prolaktinomada ameliyat ne zaman önerilmektedir?

9.6.7 Adenomun çok büyük olması ameliyat gerektirir mi?

9.6.8 Adenoma bağlı olarak görme bozukluğu olan bir kişide hipofiz ameliyatı sonrasında görmede düzelme beklenir mi?

9.6.9 Görme kaybı olan bir kişide ameliyat mutlaka gerekir mi?

9.6.10 Hasta tercihi ile operasyon kararı alınabilir mi?

9.6.11 Operasyon kararı alındığında cerrah seçimi önemli midir?

9.6.12 Prolaktinomada nasıl bir ameliyat uygulanmaktadır?

9.6.13 Burundan girilen ameliyat nasıl yapılmaktadır?

9.6.14 Hipofiz ameliyatının cerrah için zor yönleri nelerdir?

9.6.15 Burundan girilen ameliyat sonrasında hasta için oluşabilen sıkıntılar nelerdir?

9.6.16 Kafatası yolundan girilerek ameliyat yapılması gerektiği kararı nasıl verilmektedir?

9.6.17 Cerrahi sonrasında hastalık konusunda beklentiler nelerdir?

9.6.18 Cerrahi sonrası gelişebilecek hormon eksiklikleri hangi belirtilere sebep olur?

9.6.19 Cerrahinin başarılı veya başarısız olmasına göre hastaya ne önerilmektedir?

9.6.20 Prolaktinomalı bir hastanın ameliyat sonrası sürekli doktor kontrolü gerekir mi?

​

9.7 Prolaktinomada ışın tedavisi

​

9.7.1 Işın tedavisi ile nasıl bir sonuç beklenir?

9.7.2 Prolaktinomada ışın tedavisi ne zaman kullanılmaktadır?

9.7.3 Işın tedavisi nasıl uygulanmaktadır?

9.7.4 Işın tedavisi uygulanmasının hastaya yaratacağı sıkıntılar nelerdir?

9.7.5 Geleneksel veya odaklanmış ışın tedavileri hangi durumlarda uygulanır?

9.7.6 Işın tedavisinin etkisi ne zaman gelişmesi beklenir?

9.7.7 Işın tedavisinin olumsuz etkileri nelerdir?

9.7.8 Işın tedavisi beyinde başka tümöre neden olabilir mi?

9.7.9 Işın tedavisi almış bir kişinin hamileliği bebek için risk sebebi midir?

​

9.8 Prolaktinoma ve hamilelik

​

9.8.1 Prolaktinoma hastalığı bir kadının hamile kalmasına engel olur mu?

9.8.2 Prolaktinomalı bir kadının hamile kalması mümkün değil midir?

9.8.3 Hangi tedavi şekli ile hamilelik olasılığı daha yüksektir?

9.8.4 Hamilelik beklentisi olan bir kadın için ilaç tedavisinin dezavantajları var mıdır?

9.8.5 Hamilelik beklentisi olan bir kadın için cerrahi tedavinin dezavantajı var mıdır?

9.8.6 Hamilelik isteği olan bir kadında tedaviye nasıl karar verilmektedir?

9.8.7 Prolaktinomalı bir kadın hamilelik öncesinde korunmak için doğum kontrol hapı kullanabilir mi?

9.8.8 Prolaktinomalı bir kadının ne zaman hamile kalması daha uygundur?

9.8.9 Hamilelik planı nedeni ile korunmayı bırakan hasta prolaktinoma tedavisi için ilaç kullanımına devam etmeli midir?

9.8.10 İlaç kullanırken hamile kalmak anomalili bebek riski veya bebeğin gelişimi için risk oluşturur mu?

9.8.11 İlaç kullanırken hamile kalındığında ilaç tedavisine devam edilmeli midir?

9.8.12 Prolaktinomalı bir kadının hamile kalması durumunda karşılaşabileceği riskler nelerdir?

9.8.13 Hamilelik sırasında adenomun büyüme olasılığı ne kadardır?

9.8.14 Prolaktinomalı bir kadın hamilelik süresince nelere dikkat etmelidir?

9.8.15 Hamilelik sırasında adenomun büyüyüp büyümediği kontrolü nasıl yapılmaktadır?

9.8.16 Hamilelik sırasında adenomda büyüme saptandığında nasıl bir tedavi önerilir?

9.8.17 Prolaktinomalı hastalarda lohusalıktaki riskler nelerdir?

9.8.18 Doğum sonrası emzirmeye izin verilir mi?

9.8.19 Hamilelik öncesi ilaç tedavisi altında olan kadınlarda doğum sonrasında ilaç tedavisi tekrar başlanmalı mıdır?

9.8.20 Hamilelik sırasında adenom boyutunda büyüme saptanan hastanın doğumdan sonra ameliyat olması şart mıdır?

​

9.9 Uzun dönem tedavi

​

9.9.1 Prolaktinomada ilaç tedavisi ne kadar süre kullanılmaktadır?

9.9.2 Uzun süreli olarak ilaç kullanmanın metabolizma üzerine olumsuz etkisi var mıdır?

9.9.3 Hangi tip durumlarda ilaç tedavisi kesilebilir?

9.9.4 Doğum sonrası tedaviye devam etmek gerekir mi?

9.9.5 Menapoz sonrası tedavi sonlandırılabilir mi?

9.9.6 Cerrahi sonrasında adenom çıkarılır ve serum prolaktin hormonu seviyesi normale getirilirse uzun süreli izlem gerekir mi?

9.9.7 İlaç tedavisi kesilen bir hastanın uzun süreli hekim kontrolü gerekir mi?

9.9.8 Prolaktinomada kansere dönüşüm olabilir mi?

bottom of page